Teatr im. Adama Mickiewicza w Częstochowie

Okazuje się, bowiem, że niezależnie od systemów politycznych i epoki, wciąż żyjemy w „najlepszym ze światów”, a krajem zarządza „czarujący monarcha”, z kolei „nasz generał jest najwybitniejszy”, natomiast „kobiety są wspólne, tak jak wszystko w tym kraju”.

Ten ponadczasowy tekst z klasyki literatury, poraża swą aktualnością, wzrusza, zachwyca i bawi. Odrzucając odium szkolnych interpretacji, opierających się na porównaniu trzech tez filozoficznych i dyskusji „jaka postaw życiowa jest ci bliższa?” – po prostu… w tym dziele na nowo trzeba się zakochać. Ponownie je przeczytać lub obejrzeć.

Sztuka Voltaire’a cechuje się szybką narracją, pełną fantastycznych zdarzeń i nagłych zwrotów akcji. Aktorzy na oczach widzów przeobrażają się w różne postaci i… przez niemal dwie godziny nie schodzą ze sceny.

Kandyd, czyli optymizm to także opowieść przypominająca odwieczne dylematy człowieka, dodająca otuchy, to sztuka o naturze, sile i granicy optymizmu.

Tekst przetłumaczony jest przez Tadeusza Boya-Żeleńskiego, a swoistym komentarzem do scenicznego dziania się, są śpiewane przez aktorów, przy akompaniamencie kwartetu smyczkowego, piosenki Jerzego Derfla.

PREMIERA: 8 stycznia 2022

Czast trwania spektaklu: 120 minut (bez przerwy)

Prostoduszny i łatwowierny Kandyd przesiąkł filozofią swojego mistrza i słuchał jego nauk „z ufnością właściwą jego wiekowi i naturze”. Uwikłał się jednak nasz bohater w romans z córką barona, „rumianą, świeżą, pulchną i apetyczną” Kunegundą. Rozgniewał tym barona tak bardzo, że został wygnany z zamku. Od tego momentu podróżuje Kandyd wraz z Panglossem po świecie, odwiedza przeróżne krainy, staje się wnikliwym obserwatorem i komentatorem rzeczywistości. Autor „wtłacza” bohatera w najrozmaitsze, nieprawdopodobne sytuacje, każe mu doznawać najbardziej fantastycznych przygód, a wszystko po to, aby zweryfikować tezę Panglossa o „najlepszym ze światów”. W pewnym momencie trafia wprawdzie Kandyd do krainy Eldorado – ziemskiego raju, Arkadii, gdzie złoto, szmaragdy i rubiny leżą na ulicach, a ludzie żyją zgodnie i szczęśliwie, kierując się w życiu zasadami równości, sprawiedliwości i przyjaźni. Niemniej jednak zastosowanie motywu fantastyczno-utopijnej krainy ma cel praktyczny – pozwala na prawach kontrastu jeszcze wyraźniej dostrzec wady i niedorzeczności współczesnej autorowi cywilizacji. Okazuje się bowiem, że kształt rzeczywistości jest zgoła odmienny. Świat Kandyda jest światem pełnym zbrodni, gwałtu, degeneracji moralnej, podziałów stanowych, fanatyzmu religijnego, zabobonów, dominacji władzy absolutnej. Bohater wpisany w tak mroczną rzeczywistość poddaje ostrej krytyce jej przeróżne sfery, burzy optymistyczną koncepcję świata, obnażającą jego niedoskonałości i absurdy.

Voltaire, w przekładzie Tadeusza Boya-Żeleńskiego, adaptacja sceniczna – Maciej Wojtyszko, Maciej Wojtyszko, Krzysztof Orzechowski, teksty piosenek – Maciej Wojtyszko, piosenki – Jerzy Derfel

Reżyseria – Rafał Szumski, asystent reżysera – Andrzej Rospondek, muzyka, aranżacje – Karol Nepelski, asystentka kompozytora – Oktawia Pączkowska, scenografia i reżyseria świateł – Aleksandra Grabowska, kostiumy – Adrian Lewandowski, choreografia – Aleksander Kopański

Obsada

• Kandyd – Adam Machalica/Karol Czajkowski
• Kunegunda – Hanna Zbyryt
• Pangloss, Sekretarz Gubernatora – Antoni Rot
• Marcin – Waldemar Cudzik
• Baron, Żołnierz 1, Majtek, Inkwizytor, Gubernator Buenos Aires, Król Eldorado – Adam Hutyra
• Baronowa, Starucha – Małgorzata Marciniak
• Brat Kunegundy, Żołnierz 2, Eunuch, Żyd Issachar – Maciej Półtorak
• Pakita, Żołnierz 3 – Sylwia Warmus
• Kakambo, Anabaptysta Jakub, Zausznik Inkwizytora, Żołnierz 4 – Bartosz Kopeć

a także: Jezuici, Arabowie, lud Lizbony i Eldorado

Na scenie gościnnie pojawiają się Ilia Piątek, Natan Wywiał i Mateusz Mazurkiewicz ze Studia Aktorskiego MAŁA Rolka w Częstochowie. 

Obsługa techniczna

Dźwięk – Piotr Andrzej Całus

Światło – Krzysztof Walczyk

Fryzjerstwo, charakteryzacja, garderoby – Ewa Chłód, Ewa Gut, Ewa Michalak

Peruki – Ewa Gut, Anna Bednarczyk

Rekwizyty – Adrian Pyrkosz

Obsługa sceny – Jacek Celiński, Zbigniew Dulnik, Dariusz Haładus, Paweł Kużdżeń, Bartłomiej Odwaga